V.
Khải-Giáp
鎧 甲
A - Lịch-Trình Tiến-Hóa của Khải-Giáp
Trải qua những thăng-trầm của lịch-sử, bao nhiêu chứng-vật và tài-liệu đều bị mất-mát. Vì Lịch-sử và Văn-hóa Đại-Việt có liên-quan mật-thiết với Lịch-sử và Văn-hóa Trung-Hoa, nên sự nghiên-cứu về Khải-Giáp Đại-Việt có thể dựa vào những dữ-kiện của lịch-sử Trung-Hoa :
- Thời Nhà Tùy (581-618) dùng « Minh-Quang-Khải » làm áo-giáp chánh.
- Thời Nhà Đường (618-907) dùng 13 loại áo-giáp khác nhau trong đó có 6 loại áo-giáp bằng sắt và bằng thép như « Minh-Quang-Khải » và « Sơn-Văn-Giáp » ; còn 7 loại Giáp kia thì bằng da. Ngoài ra, người ta cũng dùng đến luôn cả « Giáp-Vải » và « Giáp-Lụa ».
- Thời Ngũ-Đại (907-960) thì Khôi-Mão và Khải-Giáp không khác thời Nhà Đường bao nhiêu, người ta chỉ thay đổi chút ít về cấu-trúc về Khôi-Mão và hình-thù những Vảy-Giáp.
- Thời Nhà Tống (960-1279) thì Khải-Giáp vẫn giữ theo cấu-trúc Giáp-Bào thời Ngũ-Đại nhưng Vảy Giáp được nghiên-cứu tường-tận hơn.
- Thời Nhà Liêu (916-1125) thì Khải-Giáp cũng tương-tợ như thời Ngũ-Đại.
- Thời Nhà Kim (1115-1234), sau khi xâm chiếm Bắc-Tống, thì Khải-Giáp được khai-triễn hơn.
- Thời Nhà Nguyên (1271-1368), thì Khải-Giáp được cải-tiến do ảnh-hưởng của Giáp-Bào Nhà Kim và Nhà Tống mà quân Mông-Cổ đã thôn-tính.
- Thời Nhà Minh (1368-1644), thì Khải-Giáp được toàn-hảo nhất. Các Tướng-sĩ được mặc « Đại-Hồng-Bào » và mặc « Sơn-Văn-Giáp ».
- Thời Nhà Thanh (1644-1912), thì những lúc đầu, Giáp-Bào noi theo kiểu Giáp-bào Nhà MINH, nhưng về sau thì Giáp-Bào bị suy-thoái do sự phát-triễn của súng đạn, duy chỉ còn « Giáp-Vải » và « Giáp-Lụa » là được sử-dụng.
Bình-Định Sa-Long-Cương |
A - Lịch-Trình Tiến-Hóa của Khải-Giáp
B - Nghiên-Cứu So-Sánh Khải-Giáp
C - Phục-Chế Khải-Giáp Theo Lịch-Sử - (Hành-Lang Hình-Ảnh)